Kierowcy mogą być zaskoczeni słabą przyczepnością opon, gdy nocna mgła zamienia się w szklistą, niewidoczną na czarnym asfalcie gołoledź. Pułapką jest dla nich również tzw. efekt lodówkowy. Na czym polega to zjawisko i gdzie powinniśmy się go najbardziej spodziewać?
Samochód jest tak skonstruowany, by umożliwiał jazdę w każdych warunkach pogodowych, po każdej bitej drodze. Zdarza się jednak – przeważnie w sezonie jesienno-zimowym, że nawet najlepszy samochód prowadzony przez doświadczonego kierowcę może znaleźć się w wielkim niebezpieczeństwie. Gdy jezdnia zamienia się niespodziewanie w lodowisko, powinniśmy zareagować odruchowo, pamiętając, że decydujące są ułamki sekundy. Reakcja za późna, za słaba lub za mocna może skończyć się dla kierowcy utratą panowania nad pojazdem.
Wyobraźmy sobie sytuację, gdy poruszamy się po jezdni (może być ona sucha bądź wilgotna), która wydaje nam się bezpieczna ze względu na dodatnią temperaturę powietrza, wjeżdżamy na most, wiadukt lub groblę i nagle znajdujemy się na lodowisku. Podobne zjawisko może spotkać nas w zagłębieniach terenu, w głębokim cieniu, w lesie, nawet w ciepły zimowy dzień. Co się stało? Meteorolodzy nazywają to zjawisko efektem lodówkowym.
Wiatry przywiewając nad jezdnię wilgoć z pobliskich łąk czy zbiorników wodnych powodują zajście zjawiska podobnego jak w parownikach agregatów lodówkowych (wilgoć paruje, ochładzając powierzchnię jezdni). Na moście czy wiadukcie proces owiewania następuje dwukierunkowo: od góry i od dołu. Parowanie jest więc na tyle intensywne, a chłodzenie silne, że resztki wilgoci zamieniają się w lód.
W każdym głębszym cieniu, zagłębieniu terenu, lesie, miejscach z natury wilgotnych również możemy spodziewać się „żywego lodu”. Pozostające tam zastoiny mrozu i wilgoci powodują zamianę powierzchni na śliską. Taka gołoledź występuje najczęściej nad ranem, ale na takie niespodzianki musimy być przygotowani przez całą dobę i odpowiednio wcześnie ograniczyć prędkość.
