Podatek od zakupu auta

Nadrzędną zasadą PCC (podatek od czynności cywilnoprawnych) jest to, że płaci go osoba, która kupuje samochód. Stąd też jego potoczna (ale nieprawidłowa) nazwa brzmi: „podatek od wzbogacenia się”. Należy go uiścić w terminie 14 dni od daty transakcji. W takim samym terminie należy również złożyć formularz PCC-3 do urzędu skarbowego odpowiedniego dla miejsca zamieszkania nabywcy.

Wysokość podatku od czynności cywilnoprawnych wynosi 2% od wartości rynkowej przedmiotu transakcji, czyli samochodu.

Często pierwsze pytanie osoby objętej obowiązkiem uiszczenia podatku dotyczy tego, w jaki sposób można go uniknąć. Jest to możliwe w wielu sytuacjach, jednakże skupimy się na tych, które dotyczą „zwykłego Kowalskiego”.

Przede wszystkim opodatkowaniu PCC nie podlegają czynności dokonane poza terytorium Polski, które dotyczą przedmiotów znajdujących się za granicą. Przykładowo zawarcie umowy sprzedaży samochodu znajdującego się Niemczech, nie rodzi obowiązku zapłaty tego podatku, jeżeli umowa zostanie zawarta również w tym kraju. Warto zatem pamiętać o odpowiednim oznaczeniu w umowie miejsca jej zawarcia.

Przepisy przewidują szereg zwolnień od podatku. I tak, zwolnione z podatku są osoby, które nabywają na własne potrzeby samochód osobowy, a są zaliczone (w myśl odpowiednich przepisów prawa) do grona osób o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności. Drugim prostym wyłączeniem jest zwolnienie z podatku od zakupu samochodu, którego wartość nie przekracza 1000 zł. Osoby korzystające ze zwolnienia nie mają także obowiązku składania do urzędu skarbowego żadnych deklaracji.

Warto pamiętać, że zgodnie z przepisami kupno samochodu od osoby prowadzącej działalność gospodarczą i będącej podatnikiem VAT, nie będzie powodować konieczności zapłaty PCC, nawet jeśli osoba ta korzysta ze zwolnienia w podatku VAT, na przykład ze względu na niskie obroty. Najczęściej zatem obowiązek uiszczenia PCC dotyczyć będzie sprzedaży samochodów, które stanowią majątek prywatny sprzedawcy.

W przypadku PCC przy zakupie auta najpopularniejszą formą próby oszukania fiskusa jest zaniżenie wartości pojazdu przez wpisanie na umowie sprzedaży (lub innym dokumencie) ceny niższej niż rzeczywista, przez co obniża się również kwota podatku do odprowadzenia (zazwyczaj cenę rynkową przedmiotu transakcji określa się jako cenę przedmiotu transakcji). Jest to jednak zabieg bardzo ryzykowny i w wielu wypadkach pozorna oszczędność może się skończyć nawet odpowiedzialnością karnoskarbową. Jeżeli urząd skarbowy nie zgodzi się z naszymi obliczeniami, zostaniemy poproszeni o korektę deklaracji. Radzimy, by dokonać tego niezwłocznie i zgodnie ze wskazaniami urzędu skarbowego. W przeciwnym razie urząd może dokonać ponownej wyceny auta z uwzględnieniem opinii biegłego i jeżeli okaże się, że wartość określona z uwzględnieniem jego opinii różni się o więcej niż 33 % od wartości podanej przez podatnika, koszty opinii ponosi podatnik. Umyślne zaniżenie podstawy opodatkowania może zostać uznane za wykroczenie karnoskarbowe, a w przypadku bardzo drogich i luksusowych samochodów nawet za przestępstwo karnoskarbowe.

Równie niefortunnie może zakończyć się próba ukrycia transakcji przed urzędem skarbowym (np. gdy decydujemy się na zamianę samochodu z przyjacielem). Pamiętajmy, że po zamianie samochodów trzeba będzie dokonać ich przerejestrowania. Zmiana właściciela pojazdu bez uiszczenia PCC może wzbudzić uzasadnione podejrzenia urzędu skarbowego.

PCC od zakupu auta jest jednak relatywnie niski – to 2% kwoty, którą nabywca zapłacił za samochód. Na przykład wartość VW Passata wyprodukowanego w 2006 roku z silnikiem 2.0 i przebiegiem 140 000 km oscyluje w granicach 25 000 – 35 000 zł, czyli podatek od jego zakupu wynosi ok. 600 zł.

Warto także dodać, że jeżeli nabywcy trafiła się wyjątkowa okazja – np. kupił wspomnianego Passata za 10 000 zł – to powinien ostrożnie podejść do kwestii ustalenia wysokości podatku. Należy bowiem pamiętać, że podstawą opodatkowania PCC jest wartość rynkowa rzeczy, którą zgodnie z ustawą określa się na podstawie przeciętnych cen stosowanych w obrocie rzeczami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem ich miejsca położenia, stanu i stopnia zużycia. Kupując rzecz okazyjnie, należy zadbać o to, aby w razie ewentualnego sporu z fiskusem wykazać, że podana przez nas cena jest adekwatna dla danej marki, modelu i rocznika pojazdu oraz jego stanu technicznego. Pomocne dla ustalenia wartości rynkowej mogą okazać się wszelkie zestawienia i katalogi cen pojazdów, tym bardziej, że w oparciu o takie opracowania urzędy skarbowe weryfikują ceny podane przez podatników.

Artykuł powstał we współpracy z doradcą podatkowym Remigiuszem Pytlikiem ze Spółki Doradztwa Podatkowego MSM TAX (https://tax-msm.pl)