Jak prawidłowo korzystać z e-TOLL?

Obowiązujący dotąd w Polsce od 2011 roku elektroniczny system poboru opłat za przejazd drogami krajowymi viaTOLL, przechodzi do lamusa. W tym systemie opłaty dotyczyły samochodów o masie całkowitej powyżej 3,5 tony oraz autobusów niezależnie od dopuszczalnej masy całkowitej. Pojazdy lekkie, a więc m.in. samochody osobowe mogły dobrowolnie przystąpić do systemu i regulować należność bezobsługowo zamiast płatności manualnej w miejscach poboru opłat.

System e-TOLL służy do poboru opłat za przejazdy po płatnych odcinkach autostrad, dróg ekspresowych i krajowych, zarządzanych przez Generalną Dyrekcję Dróg Krajowych i Autostrad. Jak przekonują jego twórcy, jest nowoczesnym rozwiązaniem, które powstało po to, aby zapewnić kierowcom płynność jazdy i rozładować korki, tworzące się przy bramkach na autostradach. E-TOLL jest nadzorowany przez Szefa Krajowej Administracji Skarbowej. Jak działa? W odróżnieniu od systemu viaTOLL, wykorzystującego technologię radiową, jego następca opiera się na technologii wyznaczania pozycji pojazdu przy zastosowaniu pozycjonowania satelitarnego”¹. Uzyskane w ten sposób dane geolokalizacyjne przesyłane są do systemu w celu naliczenia należnej opłaty za przejazd.

System dla użytkowników pojazdów osobowych, czyli lekkich, których dopuszczalna masa całkowita nie przekracza 3,5 t, dostępny będzie na odcinku autostrady A2 Konin — Stryków i na odcinku autostrady A4 Wrocław — Sośnica. Co to oznacza w praktyce? Otóż tyle, że 1 grudnia tego roku szlabany zostaną tam podniesione, a manualny system poboru opłat wyłączony. Przejazd przez dotychczasowe bramki będzie odbywał się bez zatrzymywania, ale na określonych warunkach.

Samochody ciężkie, powyżej 3,5 tony, a także autobusy, niezależnie od ich dopuszczalnej masy całkowitej, poruszające się po drogach płatnych muszą obowiązkowo już od 1 października 2021 roku korzystać z systemu e-TOLL i uiszczać opłaty za przejazdy w formie elektronicznej, bez możliwości korzystania z manualnego systemu poboru opłat. Właściciele pojazdów lekkich dołączą do nich 1 grudnia. Do 30 listopada mogą zaś korzystać z dotychczasowego sposobu opłacania należności za przejazdy.

Po podniesieniu szlabanów ruch na autostradzie będzie się odbywał w trybie „free flow”, bez zatrzymywania się przed bramkami, ale trzeba pamiętać, żeby każdorazowo opłacić swój przejazd, gdy podróżuje się płatną drogą. Kierowcy pojazdów nieprzekraczających 3,5 t, którzy wnoszą opłatę za przejazd autostradą w systemie e-TOLL, mogą wybrać najlepszy dla siebie sposób przekazywania danych lokalizacyjnych do systemu. Mogą to zrobić, np. przy pomocy aplikacji pobranej bezpłatnie w sklepie Google Play dla urządzeń posiadających system Android oraz w sklepie App Store dla urządzeń z systemem iOS. Warunkiem niezbędnym do korzystania z aplikacji jest założenie indywidualnego konta w serwisie mojekonto.etoll.gov.pl. Aby przy pomocy tej aplikacji opłacić przejazd należy dokonać przedpłaty. Kwoty doładowania są różne w zależności od typu pojazdu. Dla samochodów osobowych, czyli lekkich wynoszą: 20 zł, 50 zł, 100 zł lub 200 zł².

Prócz wspomnianej darmowej aplikacji, kierowcy, aby uiścić należność za przejazd, mogą także skorzystać z lokalizatorów zamontowanych w pojazdach: Zewnętrznego Systemu Lokalizacyjnego (ZSL), czyli wbudowanego w pojeździe modułu GPS lub urządzenia pokładowego On-Board-Unit (OBU). Ich nabycie odbywa się na zasadach wolnorynkowych. Jednak kierowcy muszą wybrać urządzenia od dostawców z listy, którzy pozytywnie przeszli testy i zostali dopuszczeni do systemu e-TOLL³.

Komu nie odpowiada taka forma opłat albo nie chce instalować na swoim mobilnym urządzeniu aplikacji, może skorzystać z kolejnego sposobu, czyli z e-biletu. Elektroniczny bilet autostradowy będzie można kupić na stronie etoll.gov.pl, jak również na stacjach benzynowych⁴. W przypadku korzystania z e-biletu kierowca nie będzie musiał instalować żadnego urządzenia w swoim samochodzie. Wystarczy, że w punkcie sprzedaży poda numer rejestracyjny swojego auta, szacowany czas przejazdu oraz poinformuje z jakiego odcinka drogi płatnej będzie korzystać.

Każdy samochód, który wjedzie na płatny odcinek drogi, będzie zarejestrowany. W sytuacji, gdy kierowcy zawiesi się aplikacja lub nie opłaci on przejazdu z innego powodu, będzie miał trzy dni na uregulowanie należności. Po tym terminie otrzyma wezwanie do zapłaty. Mandat karny za nieopłacenie przejazdu wynosić będzie 500 zł – w przypadku aut osobowych i 1500 zł – dla pojazdów ciężarowych⁵. Warto wiedzieć, że ukarani możemy zostać również za przejazd pojazdem, którego tablice są zakryte, ozdobione albo mają z przodu znaki, napisy lub przedmioty ograniczające czytelność tablic⁶. Dobra wiadomość dla kierowców jest natomiast taka, że w początkowym okresie obowiązywania systemu e-TOLL wobec kierowców, którzy nie uiścili opłaty za przejazd stosowane będą przede wszystkim pouczenia, a nie mandaty karne.

Kierowcy pojazdów lekkich mają do 30 listopada czas na oswojenie się ze zmianami w systemie opłat za przejazdy płatnymi drogami krajowymi i przygotowanie się do nich. Warto to zrobić, aby 1 grudnia 2021 roku nie być zaskoczonym po wjeździe na autostradę. A to może się przydarzyć szczególnie tym kierowcom, którzy okazjonalnie podróżują tego typu drogami.

[1,3,5] https://etoll.gov.pl/lekkie/system-e-toll/czym-jest-e-toll/o-systemie/

[2] https://etoll.gov.pl/media/1154/podrecznik-uzytkownika-aplikacji-e-toll-pl-11.pdf 

[4] https://tvn24.pl/polska/koniec-z-bramkami-na-autostradach-bilety-dostepne-w-internecie-i-na-stacjach-benzynowych-5439509

[6] https://moto.rp.pl/tu-i-teraz/art18977831-viatoll-zastapiony-przez-e-toll-za-brak-oplaty-grozi-mandat-do-1500-zl