Kilka dni temu rozpoczął się proces wyłaniania firmy, która od 3 listopada 2018 r. będzie obsługiwała systemu pobierania opłat za korzystanie z dróg. Wykonawca będzie miał za zadanie obsługę systemu do 2 listopada 2024 r. Kierowcy liczą na to, że w wyniku przetargu zmieni się również sposób, w jaki płacimy za przejazdy. Niestety na wygodne winiety nie ma na razie szans.
Postępowanie związane z wyborem wykonawcy i operatora nowego Krajowego Systemu Poboru Opłat ma się zakończyć najpóźniej za rok. Tak by wybrana firma przejęła wszystkie obowiązki 3 listopada 2018 r. W tej chwili operatorem systemu jest Kapsch, który odpowiada też za autostradowe bramki na państwowych autostradach, czyli na autostradzie A2 od Konina do Strykowa oraz na A4 od Bielan Wrocławskich do Sośnicy. Sposób i realizacja poboru wynikają z umowy z GDDKiA, a każdy operator systemu musi realizować wytyczne zamawiającego.
Całkiem prawdopodobne, że nowe postanowienie przyniesie spore zmiany, również dla kierowców aut osobowych. Podstawowymi i najważniejszymi kryteriami podanymi w dokumentach przetargowych są cena i jakość, jednak w szczegółowych wyjaśnieniach możemy przeczytać bardziej optymistyczne informacje. GDDKiA w warunkach zamówienia zwraca uwagę, że nowy system powinien mieć pozytywny wpływ na bezpieczeństwo i efektywność ruchu. Ważne są też takie kryteria, jak „wysoki poziom zadowolenia użytkowników” oraz „minimalizacja strat czasu podróżnych”.
Co to oznacza dla nas, kierowców? GDDKiA wyjaśnia, że pomimo, że pozostaną bramownice dla ciężarówek oraz bramki na autostradach, to jednak w tym drugim przypadku możliwe będą całkiem nowe rozwiązania. Możemy się więc spodziewać spopularyzowania systemów elektronicznych dla aut osobowych. Na początek – tylko na państwowych fragmentach autostrad A4 i A2, ale później – także na pozostałych odcinkach, o ile oczywiście uda się podpisać odpowiednie umowy z obsługującymi je firmami: Autostradą Wielkopolską, GTC oraz Staleksportem.
Wprowadzenie elektronicznego poboru opłat na bramkach wielokrotnie zwiększa ich przepustowość. Przy ręcznym – przekazywanie karty biletu i opłacenie przejazdu zajmują średnio 30 sekund. Porównując: elektroniczna płatność jest kwestią kilku sekund. Po modyfikacji systemu poboru opłat, przez jedną bramkę przejedzie około 380 samochodów więcej (w przeliczeniu na godzinę). Istniejąca infrastruktura może być wykorzystana w przyszłości efektywniej – do dyspozycji są działające w podczerwieni kamery rejestrujące ruch zarówno na autostradowych bramkach, jak i na bramownicach (ruch tranzytowy). Dzięki nim możliwe jest odczytanie numerów rejestracyjnych, co przyspieszy pobieranie opłat od kierowców. Są też nadajniki i odbiorniki radiowe, z których mogą też – w systemie ViaAUTO – korzystać kierowcy samochodów osobowych.
Oczywiście GDDKiA dopuszcza poszerzenie obecnego systemu oraz dodanie do niego nowych funkcjonalności, ale możliwa jest też rozbudowa systemu z wykorzystaniem zupełnie nowych technologii, np. satelitarnych. Wówczas rozliczenia mogłyby być prowadzone w oparciu o dane pochodzące z systemu GPS, odczytywane np. przez odpowiednią aplikację na smartfony. Podobnie mogłoby być w przypadku rozliczeń za przejazd płatnymi odcinkami autostrad.
Technologia nie jest więc istotna z punktu widzenia GDDKiA, jednak nie może być ona droższa ani dla użytkowników, ani w eksploatacji. W przypadku kierowców aut osobowych chodzi tu np. o koszt urządzeń, w które ewentualnie musieliby wyposażyć swoje samochody. Obecnie urządzenie obsługujące system ViaAUTO kosztuje 135 zł i wymaga opłacenia kosztów przejazdu z góry, poprzez doładowanie konta.
Według danych GDDKiA, elektronicznym systemem poboru opłat jest objętych 1162 km autostrad, 1331 km dróg ekspresowych oraz 811 km dróg krajowych. W latach 2017–2018 najpewniej do systemu dołączy kolejne 360 km dróg krajowych oraz 320 km ekspresowych. Po 2018 roku system będzie poszerzany i – zależnie od postępu inwestycji – obejmie kolejne 188 km autostrad i 1700 km dróg ekspresowych. Pojawią się też nowe, płatne odcinki autostrad, którymi teraz – przynajmniej w autach osobowych – możemy jeździć za darmo.
