Wróć na górę
Kamper i energia do podróży
10
07.2017

Kamper i energia do podróży

Lato sprzyja podróżom i spędzaniu czasu wolnego na łonie natury. Są tacy, którzy cenią sobie niezależność i wybierają kamper – wakacyjny „mobilny dom”, którym nie trzeba zatrzymywać się w jednym miejscu. Komfortowy i dobrze wyposażony dostarczy nam wszystkiego, co w podróży niezbędne. Oczywiście musi być zaopatrzony w dobrą energię – nie tylko letników.

Kamper – dom na letnie dni

Miłośnicy kamperów podkreślają, że podróżowanie nimi jest często łatwiejsze i szybsze – bez problemu dojedziemy do kolejnego wakacyjnego celu i przenocujemy w niemal dowolnym miejscu, np. na parkingu. Jedno jest pewne – kamper pozwala na bardziej elastyczną podróż, bez konieczności poszukiwania kolejnych miejsc noclegowych (co najwyżej postojowych), a w środku pojazdu możemy poczuć się jak w domu. We wnętrzu kampera znajdziemy bowiem: miejsca noclegowe, aneks kuchenny, siedzenia dla pasażerów, łazienkę z toaletą, minijadalnię, radio oraz TV, ogrzewanie, luk do przechowania bagaży, etc.

W kamperach bezpieczeństwo i wygoda zależą jednak przede wszystkim od sprawnego zasilania wszystkich urządzeń elektrycznych. Najczęściej energia pochodzi z dwóch rodzajów akumulatorów:

  • rozruchowych (np. wykonanych najczęściej w technologii klasycznej – z płynnym elektrolitem – lub AGM, o wysokiej mocy rozruchowej) – służą przede wszystkim do uruchomienia silnika,
  • zasilających (tu również swoje zastosowanie może znaleźć akumulator AGM, ale najczęściej są to akumulatory żelowe, które generują zbyt małe prądy rozruchowe, by zawsze z powodzeniem odpalić silnik, za to doskonale nadają się do zasilania urządzeń – ze względu na odporność na głębokie rozładowanie) – służą do zasilania wszystkich urządzeń części mieszkalnej, np. lodówki, systemów spłukiwania i dopływu wody, klimatyzacji, systemów satelitarnych, oświetlenia, a także innych urządzeń.

W kamperach biorących udział w dłuższych podróżach często wykorzystywanym, ekologicznym rozwiązaniem jest zamontowany na dachu pojazdu panel słoneczny lub przenośna turbina wiatrowa, które doładowują akumulatory zasilające, szczególnie mocno eksploatowane podczas postojów. Jednak głównym źródłem energii są akumulatory. Jak jednak wybrać odpowiednie?

Energia dobrze obliczona

Wybierając akumulator do kampera, warto zwrócić uwagę, czy konstrukcja pojazdu wymaga instalacji akumulatora w pozycji poziomej, czy pozwala na jego montaż w dużym nachyleniu lub nawet w pozycji bocznej. Jeżeli zależy nam na redukcji całkowitego czasu doładowania akumulatora, szukajmy modelu z opcją „szybszego doładowania”, który skróci ten czas nawet o 50%. W przypadku, gdy nie chcemy dbać o uzupełnianie elektrolitu w akumulatorze, zainteresujmy się akumulatorami wymagającymi minimalnej obsługi lub bezobsługowymi.

Najważniejsze jednak jest prawidłowe obliczenie zapotrzebowania energetycznego w watach na godzinę (Wh), czyli zsumowanie zapotrzebowania energetycznego poszczególnych urządzeń, takich jak: punkty świetlne (żarówki), lodówka, systemy pokładowe (pompy wodne, spłukiwanie), ekspres do kawy, radio i telewizor, laptop, ładowarki do telefonów, etc. Tak zsumowane zużycie energii, wyrażone w watach (W), należy pomnożyć przez planowany dzienny czas użytkowania każdego urządzenia, czyli liczbę godzin (h) – w ten sposób otrzymamy sumę potrzebnej nam energii (w watogodzinach).

Przykład pojedynczego rachunku: sprzęt o poborze energii 25 W x 4 h dziennego użytkowania = 100 Wh.

Dla bezpieczeństwa otrzymaną sumę ogólnego zapotrzebowania na energię powinniśmy pomnożyć przez tzw. współczynnik bezpieczeństwa, który wynosi: 1,2. W ten sposób otrzymamy margines na bezpieczne zużycie dodatkowej energii.

Przykład: 1 500 Wh (suma potrzebnej energii) x 1,2 (współczynnik bezpieczeństwa) = 1 800 Wh.

Tak właśnie otrzymujemy bilans energetyczny naszego kampera, wartość niezbędną do zakupu właściwego akumulatora lub skompletowania odpowiedniego zestawu złożonego z 2-3 akumulatorów (uwzględniającego także ich wagę i rozmiar).

Dlaczego bilans obliczamy w watogodzinach, a nie w amperogodzinach (Ah)? Ponieważ standardowo określana pojemność akumulatora (Ah) jest w rzeczywistości wskazaniem ilości energii elektrycznej dostarczanej aż do całkowitego rozładowania. Tymczasem energia oznaczona jednostką Wh (często podawana na etykietach akumulatorów do pojazdów rekreacyjnych) przekłada się na ilość energii elektrycznej dostarczanej do momentu osiągnięcia zalecanej głębokości rozładowania.

Przezorność sprzyja podróży

System akumulatorów w kamperze (rozruchowe – zasilające) działa niezależnie. Oznacza to, że typowa konfiguracja w kamperach przewiduje użycie alternatora silnika do ładowania zarówno akumulatora rozruchowego, jak i zasilającego. Ładowaniem tym steruje automatyczny przełącznik, który – zależnie od napięcia (stanu ładowania) każdego z akumulatorów w tym podwójnym układzie – decyduje o tym, który z nich jest w danej chwili ładowany. Konfiguracja ta jest wystarczająca, gdy akumulatory są rozładowane w normalnym stopniu, jednak w przypadku głębokiego rozładowania, konieczna może być wielogodzinna jazda lub użycie zewnętrznego prostownika.

Dlatego pamiętajmy, że – aby wyjazd był udany – musimy mieć pewność, iż w trakcie podróży nie zabraknie nam energii na pobyt i powrót. Dlatego przed każdym wyjazdem sprawdźmy napięcie, czyli stopień naładowania akumulatora/akumulatorów, obliczmy zapotrzebowanie sprzętów na moc, ewentualnie wykonajmy dodatkowy pomiar tzw. upływności prądu, aby np. uszkodzona lodówka nie pobierała zbyt dużo energii. Rozładowany akumulator oznacza bowiem nie tylko niemożność skorzystania z urządzeń pokładowych, ale także kłopoty z odpaleniem silnika.

Ekoenergia jako uzupełnienie

Kamperowicze, którzy swoje pokładowe akumulatory zasilają energią ekologiczną – słoneczną lub wiatrową, także nie powinni tracić czujności. Panele słoneczne zazwyczaj są źródłem prądu o bardzo małym natężeniu, które wystarczy do zapewnienia ładowania akumulatorów wyłącznie w przypadku niewielkiego zużycia energii podczas użytkowania pojazdu lub do kompensacji naturalnego samorozładowania podczas postoju pojazdu. Jednak, gdy zużycie energii jest duże, a akumulatory zostały głęboko rozładowane, panele słoneczne nie są w stanie zapewnić silnych prądów, niezbędnych do odtworzenia właściwego poziomu ładowania, a akumulatory nie mogą zostać naładowane do pełna. Wielokrotne użycie akumulatorów, które nie zostały dostatecznie dobrze naładowane może prowadzić do zmniejszenia ich pojemności energetycznej i żywotności.

Ponadto nawet codzienne sprawdzanie systemu na panelu kontrolnym czasami może nas zwieść. Zdarzają się przypadki, gdy jeden wadliwy element zafałszuje wyniki pomiarów i zakłóca sprawny przepływ energii z panelu słonecznego do akumulatorów (np. niesprawny regulator napięcia). Dlatego czasami warto zainwestować nawet proste przyrządy pomiarowe oraz odpowiednie prostowniki. W sytuacjach, gdy akumulatory w kamperze odmówią współpracy i nie możemy już nic zrobić, musimy poprosić o pomoc innych, zaś w skrajnych przypadkach, jeśli zaparkowaliśmy z dala od cywilizacji, wzywać pomoc – co może być kłopotliwe i kosztowne.

Dlatego warto poświęcić trochę uwagi przygotowaniu do podróży i wyborowi odpowiednich akumulatorów, a w trakcie wyjazdu regularnie kontrolować cały układu zasilający nasz kamper. Dzięki temu wrócimy do domu pozytywnie naładowani.

Potrzeby energetyczne standardowego pojazdu rekreacyjnego.

Kampania realizowana w ramach edukacyjnej kampanii ekologicznej Exide Technologies S.A.